Diễn đàn M&A Việt Nam 2018: “Bước ngoặt mới. Kỷ nguyên mới“

Theo ông Warrick Cleine, các ty thực hiện M&A chỉ đưa vào danh sách của mình một vài doanh nghiệp tư nhân trong danh sách rất nhiều doanh nghiệp và họ dành nhiều thời gia nghiên cứu tìm hiểu những doanh nghiệp này. Trong đó, mối quan hệ cá nhân sẽ tạo điều kiện để họ nghiên cứu xa hơn các dối tác tiềm năng.

Quan ngại của các nhà đầu tư khi làm M&A tại Việt Nam chính là chất lượng thông tin trong quá khứ của doanh nghiệp. Họ quan tâm tới việc thông tin có được chia sẻ đồng đều cho các bên liên quan hay không, chất lượng thông tin được công bố, cách quản lý sổ sách, nợ, các khoản phải thu… Khi họ nhìn vào đây phải có sự khớp nối với nhau, chứ không thể có con số không kết nối.

Trong khi đó, với các doanh nghiệp tư nhân, theo ông Warrick Cleine, khối này rát dè dặt trong việc M&A. Họ thường có ý nghĩ rằng mình đang bị lợi dụng. Tuy nhiên, nếu muốn gọi vốn mà không chia sẻ thông tin thì rất khó.

Ngoài ra, mâu thuẫn lợi ích, khả năng thực thi hợp đồng như thế nào, bản thân chất lượng hợp đồng cũng là một vấn đề.

Một vấn đề nữa khiến các nhà đầu tư nước ngoài e ngại khi thực hiện các thương vụ M&A là chính sách thuế của nước sở tại.

Trong quá trình đàm phán, để có nhà đầu tư thực thụ, họ tập trung nhiều và kỳ vọng vào định giá. Đôi khi, quá trình M&A M&A phải dự tính luôn cả IPO (chào bán cổ phần lần đầu ra công chúng) mới có thể đánh giá được hết giá trị thực.

Một thách thức nữa mà nhà đầu tư nước ngoài e ngại khi thực hiện các thương vụ M&A, theo ông Warrick Cleine, là thách thức về luật định cấp phép và các thủ tục hành chính. Vì vậy, Chính phủ đang giải quyết các vấn đề này.

Sau phần khai mạc, Diễn đàn bước vào phiên thảo luận thứ nhất với chủ đề “Sức bật của thập kỷ”.

Tham luận dẫn đề cho phiên thảo luận này là Báo cáo tổng quan thị trường M&A Việt Nam 10 năm qua và dự báo xu hướng thị trường trong thời gian tới.

Ông Warrick Cleine, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc KPMG Việt Nam và Campuchia cho biết, môi trường M&A hoạt động ngày càng mạnh mẽ và thành công với tốc độ tăng trưởng hàng năm 17%, số lượng thương vụ tăng mạnh diễn biến tốt; một số thươnng vụ ra tăng nhanh với giá trị ngày càng cao.

Trong đó, thương vụ nổi tiếng năm qua là thương vụ Thaibev đầu tư vào Sabeco. Sau thương vụ này, khả năng thương hiệu Việt Nam tham gia thế giới là rất tốt.

“Nếu không có M&A sẽ rất khó cho thương hiệu Việt Nam xuất hiện như vậy trên thế giới”, ông Cleine đánh giá.

 Ông Warrick Cleine, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc KPMG Việt Nam và Campuchia trình bày tham luận dẫn đề cho phiên 1.

Cũng theo ông Cleine, các nước tham gia M&A trong 10 năm qua có Nhật Bản, Singapore và Mỹ. Thông qua Singapore, nhiều tổ chức quốc tế bắt nhìn ngó vào thị trường Việt Nam.

Tại thị trường Việt Nam, các nhà đầu tư châu Á đang chiếm giữ thị trường M&A trong những năm qua và các nhà đầu tư châu Á vẫn đóng vai trò lớn trên thị trường M&A Việt Nam trong thời gian tới.

Với các Hiệp định thương mại đã được ký kết ,Việt Nam vẫn là nơi quan tâm của các nhà đầu tư, đặc biệt là Hàn Quốc. Ngoài ra, các nhà đầu tư Trung Quốc cũng quan tâm đến thị trường Việt Nam và mở rộng đầu tư tại đây. Bên cạnh đó, các nhà đầu tư đến từ Thái Lan, Singapore và Hồng Kông (Trung Quốc) cũng như châu Âu cũng tiếp tục nhìn vào Việt Nam.

Về lĩnh vực, hàng tiêu dùng, thực phẩm thức uống sẽ có triển vọng rất cao. Ngoài ra, khung pháp lý ngày càng được hoàn thiện cũng khuyến khích đẩy mạnh vào lĩnh vực công nghệ, dược và bất động sản, trong đó phân khúc khách sạn, nhà hàng hu hút rất nhiều nhà đầu tư.

Điều thú vị là lĩnh vực ngân hàng cũng tạo ra nhiều sức hấp dẫn mới khi Chính phủ ngày càng mở cửa hơn trong lĩnh vực này. Khu vực phi ngân hàng cũng là lĩnh vực thú vị, cũng được nhà đâu tư để ý đến. Ngoài ra, còn có cơ sở hạ tầng khi tư nhân tham gia lĩnh vực này ngày càng được khuyến khích và tạo cơ hội. Bên cạnh đó, lĩnh vực nông lâm nghiệp cũng đang được Nhà nước khuyến khích đầu tư.

Đại diện KPMG đánh giá, với tiềm năng tăng trưởng mạnh, thuộc quốc gia có tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ của khu vực Đông Nam Á chính là lý do thị trường Việt Nam hấp dẫn các nhà đầu tư quốc tế.

Ngoài ra, năng lực quản lý ngày càng được nâng cao, cũng là lý do các công ty muốn đầu tư, xu hướng này vẫn tiếp tục khi các nhà đầutư tham gia M&A tại Việt Nam.

Phát biểu tại Diễn đàn, Phó thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đánh giá, Diễn đàn M&A Việt Nam đã đi qua được 10 năm và nhận được sự quan tâm của các giới chức và doanh nghiệp.

Vì sao Chính phủ rất quan tâm đến các hoạt động M&A dù đây là hoạt động kinh tế diễn ra rất bình thường?.

M&A vô cùng quan trọng vì, Việt Nam đang đẩy mạnh quá trình tái cơ cấu nền kinh tế, bán bớt vốn nhà nước nắm giữ tại các doanh nghiệp nhà nước…

Quá trình tái cơ cấu này cũng tạo điều kiện cho các thương vụ M&A phát triển và ở chiều ngược lại các thương vụ  M&A cũng giúp quá trình tái cơ cấu của Việt Nam thành công. Cả hai việc này hỗ trợ cho nhau.

 Phó thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn M&A 2018.

Việt Nam sẽ tiếp tục tái cơ cấu mạnh mẽ nhiều lĩnh vực nữa chẳng hạn, tài chính ngân hàng, doanh nghiệp Nhà nước, cơ cấu lại thu chi ngân sách đảm bảo nợ công…

Đối với lĩnh vực tài chính ngân hàng, Chính phủ sẽ bán và chuyển giao những ngân hàng yếu kém và trong tình trạng đặc biệt như Ngân hàng Xây dựng, GP Bank, Oceabank…

Sắp tới đây, Chính phủ không cấp thêm giấy phép cho ngân hàng 100% vốn ngoại, nhưng cho phép ngân hàng nước ngoài mua ngân hàng yếu kém trở thành 100% vốn nước ngoài tại Việt Nam.

Lĩnh vực này đang được cả ngân hàng nước ngoài và trong nước đều quan tâm đến vấn đề này. Chính phủ cũng sẽ tổ chức cổ phẩn hóa và thoái vốn khỏi các ngân hàng nhà nước. Agribank đã có lộ trình IPO vào 2019, BIDV và VCB đang chủ trương bán bớt vốn.

Đối với các doanh nghiệp nhà nước, Chính phủ chủ trương tiếp tục tái cơ cấu các Tổng công ty và DN nhà nước, thu gọn lại danh mục DNNN mà nhà nước đang nắm giữ vốn. Chính phủ sẽ kiên trì nhất quán lĩnh vực này.

Ngoài ra, Chính phủ sẽ tiếp tục thoái vốn các DN đã thoái vốn lần đầu, từ nay đến 2010 sẽ cơ bản hoàn thành vấn đề này.

Tái cơ cấu lại các công ty lâm nông trường và năm 2018 phải cơ bản hoàn thành việc tái cơ cấu các cty dạng này bằng cả M&A và các hình thức công ty TNHH 2 thành viên (trước đây pháp luật Việt Nam không cho phép làm việc này, nhưng giờ pháp luật đã thông thoáng hơn).

Ngoài ra, các đơn vị sự nghiệp công, trừ trường học và bệnh viện, Chính phủ cũng chủ trương cổ phần hóa các lĩnh vực này…

“Tôi nghĩ, đây sẽ là  là những lĩnh vực rất trọng tâm đang chờ đón các nhà đầu tư”, Phó thủ tướng cho biết.

Phát biểu tại Diễn đàn, Ủy viên dự khuyết TW Đảng, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Vũ Đại Thắng cho biêt, trong 10 năm qua, hoạt động M&A tại Việt Nam ngày càng phát triển, trở thành một kênh dẫn dắt dòng vốn đầu tư dịch chuyển từ khu vực có hiệu quả thấp sang các địa chỉ có khả năng sinh lời tốt hơn, góp phần thúc đẩy sự phát triển của hoạt động đầu tư, kinh doanh, nhất là của khu vực tư nhân, khu vực có vốn đầu tư nước ngoài trong nền kinh tế.

Tổng giá trị các thương vụ M&A từ năm 2009 đến nay đã đạt mức ấn tượng, khoảng 48,8 tỷ USD, trong đó, riêng năm 2017 giá trị M&A đạt mốc kỷ lục là 10 tỷ USD.

Cùng với quá trình cải cách thể chế đang diễn ra mạnh mẽ, hệ thống pháp luật về đầu tư, kinh doanh đã không ngừng được hoàn thiện, đáng chú ý là Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Luật Chứng khoán và nhiều luật chuyên ngành khác, xác lập khuôn khổ pháp lý đồng bộ và tạo thuận lợi cho việc phát triển thị trường M&A tại Việt Nam. Đây là một xu thế khách quan và tất yếu, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế nước ta đang trong quá trình chuyển đổi, tái cơ cấu và chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng.

Đồng hành cùng sự phát triển của thị trường M&A tại Việt Nam, từ năm 2009 đến nay, Diễn đàn M&A Việt Nam do Báo Đầu tư – cơ quan ngôn luận của Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với AVM Việt Nam tổ chức thường niên đã góp phần quan trọng trong việc kết nối các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài với các hoạt động M&A đang ngày càng phát triển ở Việt Nam.

Cùng với sự tham gia của đông đảo các chuyên gia, diễn giả hàng đầu quốc tế và trong nước, Diễn đàn đã đưa ra nhiều khuyến nghị chính sách quan trọng, giúp các cơ quan quản lý nhà nước hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, chính sách quản lý và phát triển đối với hoạt động M&A.

Ủy viên dự khuyết TW Đảng, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Vũ Đại Thắng phát biểu tại Diễn đàn.

Bên cạnh đó, Diễn đàn nhận được sự ủng hộ và hợp tác chặt chẽ của nhiều cơ quan báo chí, giúp lan tỏa các thông tin của Diễn đàn tới cộng đồng các nhà đầu tư, doanh nghiệp trong và ngoài nước nói riêng và toàn xã hội nói chung, góp phần chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm cũng như kết nối đầu tư trong lĩnh vực này.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực của Ban Tổ chức Diễn đàn và sự đóng góp tích cực, quý báu của đông đảo các chuyên gia, cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư, cơ quan báo chí và các bên liên quan đối với Diễn đàn trong suốt thập kỷ qua.

Diễn đàn M&A lần thứ 10 diễn ra trong bối cảnh Chính phủ đang chỉ đạo quyết liệt, thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ phát triển kinh tế nhanh, bền vững, đặc biệt là các giải pháp cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế; cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư, kinh doanh; tranh thủ mọi cơ hội của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4…

Đây chính là những nhân tố chính sách quan trọng, có tác động trực tiếp tới sự phát triển của thị trường M&A tại Việt Nam.

Tại Diễn đàn năm nay, chúng ta rất vui mừng nhận được sự quan tâm và chỉ đạo của đồng chí Vương Đình Huệ, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ.

Chúng ta cũng tin tưởng rằng, với dự tham dự của các chuyên gia hàng đầu về M&A và đại diện của nhiều doanh nghiệp đã từng là “tác giả” của nhiều thương vụ M&A lớn thành công trong thời gian qua, Diễn đàn M&A lần thứ 10 sẽ trở thành một dịp đặc biệt, không chỉ là nhìn lại chặng đường 10 năm thành công và thất bại để rút ra các bài học kinh nghiệm tốt, mà còn thảo luận những khuyến nghị chính sách mới, đặt trong bối cảnh tác động mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, tạo nên bước ngoặt mới cho sự phát triển của thị trường M&A tại Việt Nam, đúng như chủ đề của Diễn đàn năm nay là “Bước ngoặt mới, Kỷ nguyên mới”.

Diễn đàn M&A lần thứ 10 được tổ chức ngay trước thềm Hội nghị toàn quốc Tổng kết 30 năm hoạt động đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Bên cạnh chủ đề về M&A, chúng tôi rất hy vọng sẽ nhận được các khuyến nghị hữu ích tại Diễn đàn này nhằm hoàn thiện pháp luật, chính sách thu hút đầu tư nước ngoài tại Việt Nam một cách hiệu quả, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế – xã hội của đất nước trong kỷ nguyên 4.0.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Lê Trọng Minh, Tổng Biên tập Báo Đầu tư, Trưởng ban tổ chức Diễn đàn M&A Việt Nam cho biết, những thông tin, kinh nghiệm được phân tích, thảo luận và chia sẻ, cùng với các hoạt động kết nối đầu tư diễn ra ngay tại Diễn đàn M&A Việt Nam thường niên này đã đóng vai trò hữu ích trong quá trình thực hiện thành công của gần 4.000 thương vụ M&A tại Việt Nam kể từ năm 2009.

Qua chặng đường 10 năm, Diễn đàn M&A Việt Nam tự hào đã góp phần thúc đẩy hoạt động M&A – một xu hướng đầu tư mới tại Việt Nam và là một kênh huy động vốn hiệu quả trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội với mốc kỷ lục 10,2 tỷ USD tổng giá trị thương vụ được ghi nhận năm 2017.

Không những vậy, M&A cũng đã thúc đẩy quá trình đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, nâng cao năng lực quản trị và sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam.

Diễn đàn M&A Việt Nam 2018 với chủ đề “Bước ngoặt mới. Kỷ nguyên mới” được tổ chức trong bối cảnh hoạt động M&A đang đứng trước một bước ngoặt mới, hứa hẹn nhiều cơ hội cho các nhà đầu tư Việt Nam và quốc tế.

Trong 10 năm qua, M&A trở thành kênh dẫn dắt dòng vốn đầu tư chuyển dịch từ những khu vực có hiệu quả thấp sang các địa chỉ có khả năng sinh lời tốt hơn.

 Ông Lê Trọng Minh, Tổng Biên tập Báo Đầu tư, Trưởng ban tổ chức Diễn đàn M&A Việt Nam 2018 phát biểu khai mạc Diễn đàn.

Tổng giá trị thương vụ M&A giai đoạn 2009 – 2018 đạt 48,8 tỷ USD với hơn 4.000 giao dịch, trong đó riêng năm 2017, giá trị M&A đã đạt mốc kỷ lục 10,2 tỷ USD.

Trong kỷ nguyên mới, thị trường có quy mô 100 triệu dân của Việt Nam vẫn là lực hút cho dòng vốn trên toàn cầu. Cùng với đó là những chuyển động chính sách mới của Chính phủ Việt Nam để tạo thuận lợi cho hoạt động M&A.

“Sự bùng nổ các thương vụ M&A lớn trong nửa cuối năm 2017 và nửa đầu năm 2018 được “châm ngòi” bởi các chủ trương và các biện pháp đẩy mạnh cải cách thể chế, tái cấu trúc nền kinh tế, thúc đẩy quá trình cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước, nhất là tại những doanh nghiệp lớn, phát triển khu vực kinh tế tư nhân… Những yếu tố đó đang thực sự tạo ra bước ngoặt mới, mở ra một kỷ nguyên mới cho hoạt động M&A tại Việt Nam, với kỳ vọng lớn hơn giá trị và số lượng thương vụ”, ông Minh cho biết.